Arend Maaskant

Oorlogsherinneringen van oud-leerling Arend Maaskant n.a.l.v  oorlogsverleden Leopold, Melchior en anderen .

.1. Mijn buurman, Gijs van Zelm, Veldartillerie (Voltastraat 37) en mijn vader J.W.H.L.A.Maaskant, Infanterie (Voltastraat 39) vochten op Valkenburg bij Leiden met rekruten die nog nooit met scherp geschoten hadden tegen de Duitse valschermtroepen, de keurtroepen van Hitler, die met Junckers 52 aangevoerd werden. Bij een herdenking in Leiden, waar zelfs het verkeer niet voor een half uur stil gelegd kon worden, vertelde mij een Britse veteraan dat er na de mislukte luchtlandingen in Nederland nergens meer ter wereld met succes luchtlandingstroepen zijn ingezet. Niet in Italië (Mussolini), Egypte, Italië, Normandië, Zeeland, Wageningen en Arnhem

 2. Mijn vader haalde aan het einde van WOII, verkleed als ambulance broeder, iemand uit kamp Amersfoort. Anderen hebben mij dit verteld. Mijn vader sprak vloeiend Duits doordat hij had gewerkt op een Duits bedrijf in Brabant. Met veel overtuiging heeft hij de gevangene uit het kamp weg gehaald. Vermoedelijk was het een vrijheidsstrijder die heel veel wist en zeker door zou slaan. De SS kon enorm martelen.

3. Veel  mannen die in Duitsland te werk werden gesteld reisden per spoor. ’s Nachts reden de treinen niet en waren de mannen gedwongen naar Kamp Amersfoort te lopen. Veel Nederlandse vrouwen uit de omgeving van de Leusderweg en Utrechtse weg gingen naast die rijen lopen en zeiden tegen een van de mannen zoiets als “geef me een arm, doe alsof je met me praat en loop met me mee!”  Zo namen mijn moeder, de huishoudster Rie van Achterberg van Bakker J. Hanhart, Mevr. Schuurman en vele anderen mensen mee naar huis om ze de volgende morgen weg te sturen en op zoek te gaan naar een onderduik adres. In het boek” De Vergelding” van Jan Brokken komt een passage voor waarin mensen uit het dorpje Rhoon, waar het verhaal speelt, naar Duitsland gestuurd worden om er te werken en dat ze een nacht moesten overnachten in Amersfoort, om dat treinen ’s nacht niet reden.
Ik heb Brokken een mail gestuurd en daarin verteld wat er in Amersfoort gebeurde. In een uitzending van RTL waarin hij zijn boek besprak noemde hij mijn e-mail en direct daarop, tijdens de uitzending kreeg hij een reactie van mensen die familie hadden in de Voltastraat die hetzelfde hadden gedaan.
4. In de oorlog is er een korte periode geweest waarin de Duitse Weermacht en de SD het grondig oneens waren. In die periode zijn zelfs ter dood veroordeelden vrij gelaten en konden Joden vrij Duitsland uit. Het is ook in een boek beschreven: “De Boekendief” van Markus Zusak. Zo is mijn schoonvader vrijgekomen dokter Augustijn die later Amerikaanse, Engelse en Duitse militairen verzorgde in de verschrikkelijke slag bij Arnhem. Lees ook “Een andere kijk op de slag bij Arnhem” van Peter Berends.
5.Na de ontdekking van de HBS website heb ik contact gehad met heel veel oud leerlingen maar ook met anderen uit Amersfoort en elders. Via http://provincie-zuidholland.toeto.com/  ben ik in contact gekomen met iemand in Arnhem, die mij er op wees dat de Prof. Alexander Horowitz uit de Galvanistraat, die met Jan van Hulst Polynorm in Bunschoten stichtte, een inventieve elektrotechnische en werktuigbouwkundige ingenieur was die de knijpkat, de Variomatic, de Polynorm prefab huizen en nog meer ontwierp. Ook dat Alexandra Ter Louw-van Hulst het aangrijpende boek “De man van Tsinegolde” schreef dat ik iedereen kan aanraden.
6. Door dit zoeken en door de contacten schieten me steeds weer nieuwe herinneringen in gedachten, Zoals dat iemand me na WO2 vertelde dat een familie lid of iemand anders, uit verveling in Indië met een ontmantelde B25 Mitchel bommenwerper een looping had gemaakt. Ik weet niet of dit waar is. Het Museum Overloon en het Nationaal Vliegtuig Museum in Soesterberg kunnen mij er niets over vertellen.
7.In de krant “De Oud Hagenaar” ontdekte ik de foto “Onze bevrijding in 1945 uit het Jappenkamp”. Ik denk dat dergelijke foto’s ook een plek moeten krijgen op de HBS website omdat heel veel van mijn oud klasgenoten in die kampen gezeten hebben. Waaronder Jan Stevens, Margreet Ankerman, Niki Geerling-Ritsema en Step Blok. 

Ik heb René Monfils (inre@ziggo.nl) uit Den Haag gevraagd of hij nog meer foto’s over de Jappenkampen heeft.

Foto van mijn HBS klas (omstreeks 1950) met aardrijkskunde leraar Melchior

01.Naam en achternaam niet bekend, iets met “veen” erin. 02. Gerda Lammens, zij woonde bij de familie Asijee in huis. 03. Arend Maaskant, ik woonde in de Voltastraat op nummer 39. 04. Jaap Asijee, zijn vader was hoofd van de lagere school van de Amersfoortse Schoolvereniging. Zijn school lag in de Johan van Oldenbarneveltlaan. 05. Is dit Juup Korthuis? Alexandra Terlouw-van Hulst denkt dat dit Leo of Paul Horowitz is. Leo’s vader, ir Alexander Horowitz, stichtte na WOII met Jan van Hulst, Polynorm in Bunschoten. Horowitz was, volgens de heer H. Menkeveld, de oud-directie-secretaris van de heren Horowitz en Van Hulst, de ontwerper van de Knijpkat, de Daf Variomatic, de Philishave en prefab huizen opgebouwd uit stalen liggers die buiten met betonplaten werden bekleed en binnen afgewerkt met houtwolcementplaten. Ze stonden overal in Nederland en architect Berghoef ontwierp er wijkjes voor. (Dit staat min of meer ook beschreven in “De man van Tsinegolde” van Alexandra Terlouw-van Hulst.) 06. Deze leerling kon goed tekenen maar was ook hondsbrutaal bij de lerares Duits Mej. Van Hinsbergh. Bovendien was hij enorm ongeïnteresseerd in de klas bij wiskundeleraar Dr. F. de Kok. Dr. de Kok werd later instructeur op de THD bouwkunde waar ik hogere wiskunde van hem kreeg. Bijvoorbeeld hoe je appels en peren bij elkaar op kunt tellen door ze “vruchten” te noemen. 07. In uniform , volgens oud luchtmachtpiloten die met hem vlogen, Joop Hommerson. Zijn familie exploiteerde botsautootjes , nu Casino’s. Hij was ouder dan de andere leerlingen omdat hij had zich na WO2 had aangemeld voor het leger en had mee gedaan aan de politionele acties in Indië. Na zijn HBS tijd werd hij straaljagerpiloot. Ook Niki Geerling-Ritsema herinnert zich dit. 08. Wim Mulock Houwer, hij woonde op het landgoed Nimmerdor, hij woont nu in Frankrijk. Zijn vader stichtte Zandbergen, een stichting met opvanghuizen waarvan er een: “Zandwijk”, in de van Scheltemalaan stond. Vlak achter de Voltastraat. Zijn broer Rob Mulock Houwer zat met mij op dansles bij Dan Biarda in de Westerstraat. Rob Mulock Houwer woont nu 10 minuten lopen bij mij vandaan. Zijn vrouw is directeur van het “Oranjehotel” waar in de oorlog ter dood veroordeelden zaten waaronder enkele leraren van onze HBS. Ook zat mijn huidige schoonvader er, ik ken hem alleen van foto’s en verhalen. Gelukkig kwam hij vrij in een periode dat de SD en SS of de Wehrmacht ruzie hadden. Die periode staat ook beschreven in “De Boekendief” van Markus Zusak 09. Jan Stevens die met zijn moeder Ann in de Galvanistraat woonde. Hij kwam uit Indië waar zijn vader apotheker was. 10. Rosa Huisman die, meen ik, aan de Prinses Marialaan woonde. 11. Betty Dijkstra die in Stroe woont of woonde. 12.  Elly Meireson, haar vader was, meen ik, militair in Indië en kwam lang na zijn gezin terug naar Nederland. 13. Of is dit Elly Meireson? 14. Naam en achternaam niet bekend 15. Naam en achternaam niet bekend, misschien is het de zus van Betty Dijkstra. Ik meen me te herinneren dat die zus mooi rood haar had. Ook dat, toen ze nog op de HBS zat, trouwde met een jongen uit een hoger jaar. Ook dat ze in Hoevelaken woonde en dat ze overleed bij de geboorte van haar eerste kind. 16. Julie de Rijke. 17. Niki Ritsema, nu Niki Geerling-Ritsema. Zij woont in Soest. 18. Frouke, achternaam onbekend. 19. Maud, achternaam onbekend, zij woonde, meen ik, aan de Koningin Sophialaan. 20. Kick Raat, zijn vader had ergens een sinaasappelplantage en stuurde in 1946 de eerste sinaasappels naar Nederland. 21. Rina, achternaam onbekend. 22.Tineke Beerning of Beernink. 23. Aardrijkskunde leraar Drs. J. Melchior. 24. Berend, zijn achternaam is niet bekend.  25. Misschien is dit Leo Horowitz. Alexandra Terlouw denkt dat het iemand anders is. 26. Hans Sonius die ernstige hartproblemen had en daarom de eerste gefabriceerde Solex kreeg zodat, ook al had hij het benauwd, naar de HBS kon. Zijn vader werkte bij Werkspoor en was, meen ik, betrokken bij het ontwerp van de NS “Hondekop” waarin de bestuurder hoog zit in verband met aanrijdingen met auto’s en dergelijke. De ‘Hondekop”  werden in 1954 in gebruik genomen. 27. Charles de Beer. Hij woont in Bussum, waar Bert Reeders en Ria Damman hem wel eens zien. 28. Dit is René Paris. Hij mocht op het orgel van de St Joriskerk spelen en had les van Adriaan C. Schuurman. Ik ging weleens met hem mee naar de St. Joriskerk en mocht naast hem zitten. (Die plek, naast het orgel, heb ik op TV teruggezien bij de herdenking in Amersfoort van de ramp met vlucht MA 17) Ook ging ik met René een keer naar een Italiaanse operette in het Grand theater. Toen ik hem zei dat het een beetje vals klonk merkt hij fijntjes op: “Zie je niet hoeveel plezier ze hebben.(Dit ben ik nooit vergeten en bij elk concert, zoals bij het Delft Chamber Music festival, zie ik hoeveel plezier de musici onderling hebben). Het Grand Theater lag, toen ik op de HBS zat, tegenover het gebouw van de Amersfoortse Krant, waar je in de kelder de krantenpersen kon zien draaien. 29. Pim Cellarius die later met Anke Schuurman trouwde en naar Canada immigreerde. Pim is overleden maar Anke Cellarius-Schuurman woont er nog. Zij was kort geleden in Nederland en stuurde mij het mail adres van Rob Mulock Houwer in Leidschenveen en het adres van Wim Mulock Houwer in Frankrijk.

 Deze lijst kon alléén gemaakt worden met de gegevens die Niki Geerling-Ritsema, Hetty Kroes, Jan Ankerman, Anke Cellarius-Schuurman, Carla Verschoof-Wijk, Edith Field-Wijk, Ingrid Smirnoff-Kollen, Alexandra Terlouw, Peter Reineke, Hein Koudijs, Bert Reeders en anderen mij stuurden.

 Arend Maaskant, Leidschenveen 2014-09-28

 

       Juup Korthuis                  Leo Horowitz & Gerda Lammens        Betsy Dijkstra uit Stroe                       René Paris

Deze foto's van de sportdag t.g.v. het 75-jarig bestaan stonden op internet.

Klassefoto 1947 van Hetty Kroes: 1 ?? 2 Jan van de Ham 3 ?? 4 ?? 5 Henk Rasch is getrouwd met Fieti van Burgerler

6 ?? 7 ?? 8 Hetty Kroes. Zij is getrouwd met Bert van Dijk, woonde destijds aan de Snouckgensheuvel 9 Jeantje Meurs, woonde ook aan de Snouckgensheuvel 10 Gerda Lammens, kon goed tennissen 11 Leida ? woonde in de binnenstad. Ze hadden een feestartikelenwinkel 12 Thea Sol, woonde aan de Arnhemsestraat 13 Liny van de Ploeg, woonde Utrechtseweg richting Utrecht 14 Adrie Tijsseling, woonde bij de Tijsselingfabriek te Nijkerk 15 Riet Schouten, woonde aan de Everhard Meijsterweg 16 Heer Leopold 17 onbekende leerkracht 18 Wessel ? 19 Pim ?

20 Jan Bredewold, zoon van een politieagent. Woonde aan de Arnhemseweg. Ging zelf ook bij de politie.

21 Herman Loos 22 Harry Buning 23 Benny Pot van "Pot verhuizingen" 24 Teddy Sol, woonde aan de Arnhemsestraat en had een pedicurepraktijk in zijn ouderlijk huis. 25 Paul Koot 26 Teus van Dalen, werkte later bij Polynorm te Bunschoten

Maak jouw eigen website met JouwWeb